gaur -2024-4-30-, azken izan dira zapiak eranzten.
Athletic-zaleenak? Nagienak? Propagandistenak?).
(asteburuan lagun batek esanda jakin dogu, arraunean egin ei zuen Imanol gureak Soteragaz, gabarra egunean (2024-4-11), EAEko lehendakarigai izanda kanpainako ekitaldi aurrikusitakoak albo batera utzita. Baietsiz hori izan duela EAJ-PNVk, Espainiako-Erregearen-gizonezkoen-futboleko-Kopa-finala eta Athletic, kanpaina lotsabakoaren ardatz nagusietakoa? Eta BFA, Bilboko Udala, eta alboko hainbat erakundetxo, denak "komunikazio" azpi-kanpainan bat eginda, Alderdiaren interesen bila erakunde publikoak erabiliz?)
Ari gara, bai, sistema eraldatzen!
Eskerrik asko, Eli, beste galderei erantzun, bai, ostiralerako edo?
Ze balantze egiten dogu, propaganda kanpaina honetatik?
Prest gaude etapa hau (propaganda, marketing, "komunikazio" kontu horiek guztien mirabetza; burujatetza) atzean utzi eta benetako gaiei buruzko elkarrizketa zabaletan hasteko?
TV kate nagusietako ohituraren ordez (lur-jota, noraezean, buruko osasuna jota eta oreka galbidean) uzten gaituen propaganda eta "albiste" metrailakada baten ordez, egunean gai baten murgiltzen da sakon gure Nicolás. Hala ere, hau tantaka hartu, neurriz, kontu gogor asko daude hor elkarri lotuta.
(Ai, ze polit, Mundakako hormetan,
"Fuck TV" muraltxoa,
esker mila, artista ezezagunari ;-)!
Ikasi egiten dugu horrela dexente, TV-ek albo batera utzi nahi izaten dituzten gai garrantzitsuei buruz. Hau bai trebakuntza! Geure oreka pertsonala berreskuratzen laguntzen diguna eta erabaki estragikoak hartzen, erabat norantza zuzentzen laguntzen diguna.
Asteburu honetan, antza, Pedro Sánchez bolo-bolo.
Ba gu, gaur domekaz be, pozik. Ikasten eta dakiguna zabaltzen.
Esaterako, Nicolásen ikerketaren berri. Zein da Pedro Sánchez? Zeintzuk dira gure "gidariak" eta laguntzaileak, Eusko Jaurlaritzan, Bilboko Udalean, BFAn, etab?
(Orain jakin dugu, bilbotar bat eragile, Begoña Gómez.
Horri ere, ongi etorri jardun bat egin behar genioke,
errejimena hankaz gora jartzen ari omen da-ta ;-)!?
Zer egin behar lukete EAJ/PNV-k eta EH-Bildu-k Madrilen, Pedro Sánchezegazko negozioetan murgildu, ala gizon horren jokabidea kontuan hartuta, salatu eta bestelako kideak bilatu?
Diru truke, edozer? Horrelakoa-da-bizitza, eta aurrera egin behar, isil-isilik? Salatu eta agur Ben Hur? Biak bateragarri, hau da, "sentitzen dogu asko horrelako jende-modu eta alderdiekin bat egin behar, tipo honek alde egin behar du lehen bait lehen, baina bitartean -gure herriaren/laguntxuen onerako- hau eta hau eta beste hori sinatuko dugu eurekin"? Beharbada, ipuin hutsak Nicolasena eta gu inozo danasinestekoak (nire intuizioak eta gainerako arrazoibideek oso sinesgarritzat daukate, horregatik hona ekarri)? Edo, "gure politikariak" ez-jakin inuzenteak? Dana jakin eta eurek antzekoak, eta isildu behar?
Ai, ai, ai, zenbat zalantza!
Beste bat: oso argi ikusten izaten jake Pedro Sánchez-i bezala, gure Urkullu, Rementeria, Errandonea eta abarrei, hizketan entzuten hutsean, faltsukerian ari direla. Antzezten ari direla. Ez dutela bihotzez ez eta buruz hitz egiten.
Norbaitek idatzitako gidoia (oso trakets, gezur agerikoetan, lotsagarri. Horien eredu gorenetakoa, gure Unai Rementeria Imaz, (BFAko Ahaldun Nagusi izan arte igo zena, to! zertan eta dabil orain, lehendakari izatekoa omen zena?); eta haren eskutik etorri den Elixabete Etxanobe Landajuela, beste bat, hara hemen Urdaibaiko Guggenheim hipotetikoari buruzko ipuinak tamalgarri irakurtzen!
("globar" ere bota dau hor inkontzienteki,
"global" en ordez, ziur aski
"robar"/ ohostu/lapurtzeari buruz pentsatzen?).
******************
Zelan izan daiteke horiek agertzen gure ordezkari gisa? Eta behin eta berriz hedabidez hedabide ibiltzea matraka ematen, etengabeko propagandan/burujatetzan?
Hor goian lotu ditugu bideotxo batzuk. Ziur, honelako asko ikusita zaudela lehen be (bota lasai, iruzkinetan, holangorik badaukazu).
Eta susmo-zalantzatan gu. Horiek, hain maila eskaseko azken hamarkadetako "politikari" horien curriculum-a ikertuko balitu Nicolás Morás batek, zer agertuko litzateke?
*************
Uste dut alde guztietatik ekinda desmuntatu behar ditugula, "politika"/administrazio/estatu egitura ustel hauek. Eta, aurkakoan ohituta edo eroso bagaude ere, "gure alderdiei" ere badagokiela, behetik gora, holakoei ezetz esatea. Ez da ez. Bai da bai.
Azkenik, funtzerritarrok zenbat eta argiago esan gure ezetza, hau kalamastra desastroso hau lehenago diluituko da eta, beharbada, beste era bateko antolakunde bizi, tamaina egokiko, organiko, sormentsu, orekatu eta emankor batean bihurtu.
Apirilak 25, osteguna – 19:00. Hitzaldia (gazteleraz). Iñaki Sagredo: “El sistema defensivo navarro en Bizkaia”
Maiatzak 23, osteguna – 19:00. Hitzaldia (euskaraz). Aitzol Altuna: “Bizkaia eta Bilbo Nafarroako Erresuman”
Irailak 26, osteguna – 19:00. Hitzaldia (gazteleraz). Odón Ulibarrena: “Trayectoria del Derecho a Decidir de los nativos pirenaicos”
Urriak 24, osteguna – 19:00. Hitzaldia (euskaraz). Joseba Agirrezkuenaga: “Euskal Gobernu eta Estatu foralaren sorrera eta egituraketa, “Irurac bat” (1800-1877)”
Azaroak 23, larunbata – 11:00. Mahai-ingurua. “Zuzenbide Piriniarra, Bizkaiko eta Nafarroako foruen jatorria”. Mahai-inguruaren ondoren bazkari bat antolatuko da. Bazkaldu nahi izatekotan, izena eman behar da
Lehengo egunean, euskarako eskolako solasaldian atera da gaia. Atheltic-ek eragindako gabarraldiaren ondoren itzel zikin utzi omen genuen Bilboko zati handi bat. Plastikoak nonahi lurrean, landetan eta ibaian.
Eta irudi horiek, antza, smartphone-en bidez hara-hona bero ibili dira, eta horrek min.
Ze zikinak garen! Min.
"Zelan "gure garbiketa zerbitzuek" ez dabe, ba, "garbitu" (itxura garbitu, itxurakeria. Bistatik kendu arren, bardin gara zaskeltoak, dana lurrera botaz, eta BFA bera, horrelako "ekimen handiak" sustatuz.)"
Baina hori ez dugu ikusi gura.
Atheltic-zaleak eta erregezaleak?
Ez-errealzaleak?
Hemen gure kulturaren irudi posible bat, FCC-ren webgunetik hartua (bide batez,ba al dago idatziren bat, garbiketako lobby-zaleen usteleria eta zikinkeriari buruz? Flipatuta ikusten dut egunero zelako indarra daukaten, Mundakalako herri txiki baten hainbeste langile errobotizatu dabiltza han, kaleetan puzgailu automotiko horiekaz orbel-hostoak handik hara mugitzen, kea, zarata. Ekonomia itzela mugitzen du, gure zazkel izate honek, hau mundu sorosa!)
Bai, Bilboko Aste Nagusian baietz, orduan oso eraginkorrak ei direla "garbiketa zerbitzuak" eguna argitu orduko txosnak itxiarazi, azken parranderoak bota, eta goizeko ibiltariak hasiko direnako, dena txukun-txukun -eta kirats gure-gure horretan, agh!- ze garbiak garen, to!
Eta zelako dirutza horretan be? FCC (Fomento, Comsturcciones y Contratas).
**********
Kontua, dana dala, askoz sakonagoa da, eta larriagoa.
Oso ondo dago kaleko plastikoen hori, itzel bisuala dalako.
Ikusi egiten dugu, eta zer pentsa ematen digu. Erakusten digu, "aizank, zerbait oker dabil gure baitan, kanpoa horrela uzten badugu!".
Ikusten ez dena, baina, are sakonagoa da.
Gizarte eraldatze zabal baten bidez, lur-zoruen nekazal trataera eraldatuko bagenu, ziur nago beste hori ere eraldatuko litzatekeela.
Jar dezagun hor lehentasuna, lur-zoruan, ikusten ez den horretan dugu arazo potoloa.
Ze, horretan bai, ikusi barik ere, zaskel galantak gara (eta inozoak, kokoloteak). Geure lurra, lurrama, sistemikoki, nekazal jardunean zorua etengabe kutsatzen, zikintzen ari garelako. Azken mende erdian gorakada nabarmenena.
Eta horri lotuta, lurretik jatekoa ematen izan diguten baserrietako ekonomiak muturreraino estutu, prekarizatu, ia itto ditugu.
Aizue, etxean egunero jaten dogunetik, % zenbat dugu Bizkaian sortua? % 1a egingo ote dugu? Eta ze kalitatekoa? Edo argiago, ze kaltekoa?
Harrotasunak, sobera egiten digu ihes txepelkeriatan eta txapelkeriatan. Baina benetako gai handietan, zer gara? Zertan gabiltza?
Asko-arin-merke, gose glotoi horretan, kutsatu egiten dugu sistematikoki lur-azala, zorua.
Eta orduan, lurrak arnastu ezin. Enphysema.
**********
Atzo goizean, argia ikusteko eta zulotik ateratzeko (sinatutako kontratuz) dekogun ordu-erditxoan (atsedenaldia) kanpora. Irakurgaia eraman genuen, eguzkibegitan jarri eta gogotsu, iturri onetik hartua irakurtzeari ekin.
"Farmer´s Footprint", Zach eta lagunen mugimenduaren zioa, itzela, munduko bazterretako nekazarien bidea eraldatzen: produktu kimikoen bidez lurra lantzetik produktu biologikoen bidezko kudeaketara jauzi egiten laguntzen diete.
Paradigma aldatzera gonbidatzen gaitu Zach-ek, klima aldaketa delakoari buruz. dio berak:
C02 ez da gure arazoa. Bizitzaren iturria dugu. Batzuek uste dute C02 gehiegi sortzen dugula erregai fosilekin-eta, baina atmosferako CO2 hori planetako bizitzarako etorkizuneko bateria dugu.
Orduan, zein dugu arazoa?
Medikuntzan, gorputzean guztiz onartua gertatzen zaiguna, emphysema, hori gertatzen ari zaigu. Gure planetaren biriken azala, lur zolua, hori dago hilik. Hil egin dugu azken hamarkadetako kutsagarri kikikoak bota eta bota lurrean, nekazaritzarako-eta. Gizakiok eragindako CO2a ur tanto ttikia dugu Lurreko bizi-zikoloaren ekoizpenaren aldean.
Kolapso biologikoa da gurea.
Lurrak ezin zurgatu CO2rik. Eta lurra modu sinple baten berroneratu daiteke.
Zer ari gara Ekonomia Sustatzeko Sailean honelakoetan (barriro datoz, barriro dakarguz, oin maiatzean, FoodForFuture, ai ama, ai lurrama!) hainbeste baliabide ematen? Hori guztia aldatu dezagun. EzEgiteko bat gehiago. Estuegi gablitzala ESSn, lan karga handiegia eta osasun kalte? Utzi holakoetan sartzeari.
Matraka emoten datozela? Entzun begirunez, azaldu beste bide baten gabiltzala, eta jaramonik bez.
Zein da hemen agintzen duena? Ze lobby ete dabil honen atzean? Eta gu BFA, makurtzen, barriz be?
Ez al dago beste biderik? Zer antolatuko genuke, honelako erabakiak modu argiagoan hartuko bagenitu?
Hasi gaitezen funtzerritar talde bat, eta eratu dezagun elikadura gaia Bizkaian berbideratu eta ekonomia berroneratzen lagunduko duen beste zerbait, eta beste modu baten.
1. Hizkuntzak ikasi. Hemen italierazko bideo batzuk, horietatik tiraka,iturri interesgarriak aurkituko dozuz. Atzo, Daniel Lumera xerka, hau aurkitu genuen, Sperare insienne/Alkarregazko esperantza, esaterako: Sperare insieme, incontro con Daniel Lumera (youtube.com), .Elkarrizketak oso lagungarri zaizkigu hizkuntzak ikasteko.
2. Stefano Mancuso-ren lanean murgildu. Landareen eta arbolen mundua maite duen jakinzalea. Oso ekarpen interesgarriak egiten dizkigu gizakiok, zer ikasi dezakegun landareengandik, esaterako antolaketa arloan. Gizakiak taldeetan, hierarkia gutxiagotu eta sare errazago, gozagarriago eta eraginkorragoen bitartez, zelan antolatu, zelan elkarlanean ibili.
3. Inguruan dauzkagun politikariei eta tartekoei
eman diezaiegun kontu hauen barri.
Baten batengan eragin sakon bat izango du, noiz?
Bota piñue!
Ze polita izango dan, Bizkaian
txipa aldatuko dogunean ;-)!
Argi dago, Ekonomia Sustatzeko Sailak be
zeregin handia dauka alor honetan.
Noiz ekingo diogu?
Nola?
Hemen behean Mancuso-k parte hartzen duen italierazko bideo-sorta oparo bat.